wróć... Flyball - psy w drużynie

Flyball narodził się na przełomie lat 60-tych i 70-tych w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych. Ważną rolę w powstaniu tej dyscypliny przypisuje się Herbertowi Wagnerowi, który zauważył, że psy potrafią świetnie się bawić aportując piłki, wyrzucane przez maszynę do piłek tenisowych. Skonstruował zatem pierwszy box do flyballa. Zaprezentował nową zabawę w jednym z popularnych w USA programów telewizyjnych. Później ustalono zasady i w 1983 roku zorganizowano w Stanach pierwszy turniej flyballa.

Podczas jednego meczu rywalizują ze sobą dwie drużyny flyballowe. Każda składa się z czterech psów, ich przewodników, osoby, która zmienia piłki (zwanej ładowaczem bądź boksowym) i osób asystujących. Wygrywa ta drużyna, która okaże się szybsza w dwóch biegach. Bieg rozpoczyna sędzia, włączając sygnał świetlny. Handler musi w odpowiednim momencie wypuścić psa, tak by nie przekroczył linii startu za wcześnie. Pies pokonuje cztery przeszkody, dobiega do boksu, naciska łapami na wyrzutnię, co sprawia, że umieszczona tam piłka wylatuje w powietrze. Pies musi złapać piłkę i wrócić pokonując raz jeszcze te same przeszkody. Kolejny pies mija się ze swoim poprzednikiem w określonej strefie. Nie może tego zrobić za wcześnie. Kiedy ostatni pies, trzymając piłkę w pysku, przetnie linię mety, zegar jest zatrzymywany a drużyna wygrywa bieg. Dwa wygrane biegi oznaczają zwycięstwo w meczu. W zawodach młodzieżowych (tam gdzie handlerami są dzieci i młodzież) rozgrywa się często trzy biegi, nawet wtedy kiedy jedna z drużyn już zdobyła dwa punkty. Chodzi o to aby dać młodym zawodnikom szansę na zdobycie punktu honorowego.

Zwycięstwo w biegu nie zostaje zaliczone kiedy pies zgubi piłkę, ominie przeszkodę, wbiegnie na tor przeciwnika, za wcześnie przetnie linię start/meta.
Wysokość przeszkód we flyballu jest dobierana zawsze proporcjonalnie do najniższego psa w drużynie (wysokość w kłębie). I tak jeśli najniższy w drużynie pies ma w kłębie 32,4 cm lub mniej, przeszkoda ma wysokość 17,5 cm. Każde kolejne 2,4 cm w kłębie oznaczają o 2,5 cm wyższą przeszkodę, aż do 47,5 cm wysokości w kłębie psa. Jeśli najniższy pies w drużynie tyle sobie mierzy w kłębie lub jest wyższy, wysokość hopki (tak nazywa się przeszkody we flyballu) wynosi 35 centymetrów.

Zasada proporcjonalności wysokości przeszkód do wzrostu najniższego psa sprawia, że drużyny przyjmują różne taktyki. Duże psy biegają zazwyczaj szybciej, małe wolniej, ale jeśli mały pies obniży dla całej drużyny przeszkody, duże mogą osiągać jeszcze szybsze rezultaty. Według obliczeń Związku Sportu Flyball (flyballpolska.org) drużyna posiadająca na przykład jednego Parson Russell Terriera i trzy Greyhoundy czyli startująca (dzięki PRT) na przeszkodach o wysokości 22 cm, jest w stanie przy bezbłędnych zmianach przebiec tor w 17 sekund, przy czym drużyna posiadająca jedynie cztery większe psy i startująca na wysokich przeszkodach, tor pokonuje w 17,5 sekundy. To oczywiście tylko szacunkowe wyliczenia, ponieważ we flyballu oprócz szybkości liczy się także bezbłędność.

Warto zwrócić uwagę także na fakt, że box do flyballa wyrzuca piłki z jednej lub drugiej strony. Wszystko zależy od tego z którego kierunku nabiega na niego pies. Rola ładowacza to umieścić piłkę w odpowiednim miejscu tak by pies mógł wykonać tzw. „turboaport”.

Nie ma jednej konkretnej rasy, która sprawdza się we flyballu. Jasne jest, że jeśli marzymy o molosie to akurat o tej dyscyplinie sportu możemy zapomnieć, podobnie jest jeśli wybierzemy psa z Grupy ras do towarzystwa (Grupa V wg. OSPR KC), natomiast większość ras myśliwskich, gończych, chartów, owczarków i terierów świetnie się do tego sportu nada.

Krótki klip, prezentujący flyball. Opowiada o nim młody zawodnik Lucas Wilson, który bierze udział w turnieju organizowanym przez Young Kennel Club podczas Crufts w 2020 roku.

Pierwsze treningi rozpoczyna się już w wieku szczenięcym, później stopniowo dorzuca kolejne elementy flyballowego rzemiosła. Zatem jeśli w przyszłości będziemy chcieli spróbować przygody z tym sportem, zastanówmy się nad wyborem border collie, whippeta, większego charta lub innego psa o dość lekkiej budowie, silnego, ale szybkiego i sprawnego fizycznie i rozpocznijmy ćwiczenia łupowe ze szczeniakiem, przechodząc potem do aportu, zwrotów i biegów z przeszkodami.

W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie flyball jest obecnie bardzo popularny i rozgrywany na większości dużych imprez organizowanych przez tamtejsze Kennel Cluby. Jednym z najbardziej prestiżowych wydarzeń w tej dyscyplinie jest turniej flyballa podczas Crufts czyli największej imprezy kynologicznej świata. Odbywa się w Wielkiej Brytanii i organizowana jest przez Kennel Club a w halach NEC Birmingham rozgrywany jest także turniej Young Kennel Club czyli młodzieżowe zawody flyballowe (patrz video).

W Europie kontynentalnej powstały narodowe związki flyballowe, organizujące Mistrzostwa Europy w tej dyscyplinie. W Polsce jest to Związek Sportu Flyball.

(BKJ)